Cemil Meriç | Müphemin Cazibesi

Henry Holiday | Dante and Beatrice | 1883

Yok senin vasfettiğin dilber bu şehr içre Nedim!.. Hyde Parc'da bir bahar sabahı. Ve sarhoş kelebekler gibi konacak çiçek arayan bakışlar. Ve ipek bir entarinin bir aşk fısıltısına benzeyen ürkek musikisi. Zavallı Milton! Hyde Parc'daki kadın senin rüyandı. Saadet rüyan. Adını öğrensen ne olacaktı? Beatrice veya Laure.

Pigmalyon fânilerin en bahtiyarı. Yaptığı heykelin eti kemiği balçıktan mıydı, mermerden mi? Bilmiyorum. Ama damarlarında dolaşan Pigmalyon'un kanı idi. Pigmalyon da sevgilisini kaburga kemiğinden yarattı. Beatrice'yi de Dante yaratmadı mı? Bir yaşayan Beatrice var, herkes gibi soluk alan, uyuyan, yiyip içen Beatrice ki komşunun kızları kadar irreel. Bir de "İlahi Komedya"nın şafak gibi her gün yeniden doğan Beatrice'i. Reel olan: yalan. Kadın da, bayrak gibi, bir sevgiyi mihraklaştırdığı ölçüde kutsallaşıyor. Milton Hyde Parc'taki peri sûretle evlense belki de rüyası kâbusa dönerdi. Müphemin, bizim olmayanın, erişilmezin câzibesi. Ama Hugo ile Juliette elli yıl seviştiler. Belki Juliette memnu meyve olduğu için şiiriyetini yarım asır devam ettirebildi.

Mağaradan kaçmak. Fakat nereye? Gece karanlık. Ve rüyalarından başka kılavuzun yok. 

Kitapçı dükkânında karşılaştılar. Yanlarında başkaları vardı. Ama yalnızdılar. Mülakata gelmiştim dedi, nârı beyzâ halindeyim, adım yok dedi, zerreyim, dalgayım, dedi. Ve ayrıldılar. Belki Milton'a görünen kadındı bu. Belki, Beatrice..

Düşüncelerin, müphemin duvarını aşmayacak. O duvarı korkuların ördü, korkuların ve şükranların. Sen bir kölesin, İbni Musa'nın kölesi değil, vehimlerinin kölesi. Sen roman yazamazsın. Hayalindeki kahramanlar da konuşmaktan korkuyor. Sahanlıkta bekleyen düşüncelere kapını açmıyorsun. Ve onlar birer birer uzaklaşıyorlar. Bir daha dönmemek üzere uzaklaşıyorlar...

Cemil Meriç | Jurnal -1 | İletişim Yayınları | 399 s.